Japans diner met een maiko, een belevenis op zich

Wanneer weet je dan wel dat je met een “echte” geisha, maiko of geiko van doen hebt? En wat zijn de verschillen? Het is mij uitgelegd tijdens een Japans etentje met een maiko, een belevenis op zich. In het restaurant doe je natuurlijk eerst je schoenen uit, ga je op kousenvoeten in de slipper en word je begeleid naar een kamer die met schuifwanden is afgeschermd. De lage tafel is al gedekt en het ziet er prachtig uit. Alles is – uiteraard – mooi gerangschikt. Kleine hapjes op het mooi gevormde bord (waarvan sommige herkenbaar), een eierdopje met een prutje, links een rijstpot met houten deksel, rechts een rechaud met iets wat op een koffiefilter lijkt, rijstlepel, kommetje, glas met daaronder een origami kraanvogeltje en de onontbeerlijke stokjes natuurlijk.

Eerst mogen we zelf even wennen aan de entourage, waarna er een begin kan worden gemaakt met het eten. Vervolgens komt onze maiko onder begeleiding het vertrek binnen. Ze is zeventien en een beetje verlegen in het begin. Er wordt een uitleg gegeven en muziek opgezet, waarop de maiko gaat dansen. Een maiko is een leerling geisha. Alhoewel, geisha… Dat mag je officieel niet meer zeggen in Japan. Het wordt als discriminerend ervaren. Je dient “geiko” te zeggen. Ze willen vooral niet geassocieerd worden met dames van lichte zeden of andere gezelschapsdames die daarop hinten. Een geiko is letterlijk vertaald “kind van de kunsten”.

Onze maiko heeft zelf gekozen voor deze opleiding. Op Okinawa was ze gewoon een meisje, dat naar school ging en op karate zat. Ze had zoveel passie voor de traditionele Japanse kunsten, het spelen van een muziekinstrument, de Japanse cultuur, de verhalen en geschiedenis, dat ze hier meer over wilde weten en ze verhuisde hiervoor naar Kyoto. Hier heeft ze een mentor die haar begeleidt. Wat een discipline heeft deze meid. De sieraden die ze met trots draagt zijn erg belangrijk, de gesp aan haar riem kan best veel waard zijn en zo ook haar hoofdtooi. Haar haar is echt en doet ze één keer per week. Om het zo mooi te laten blijven zitten, slaapt ze niet op een kussen, maar met haar hoofd op een soort rekje. Het schiet al spontaan in je nek als je dat hoort, maar klagen hoort er bij haar echt niet bij. Ze heeft ook geleerd om zich op te maken en het op een speciale manier witten van de nekpartij hoort daar ook bij. Alleen de onderlip is rood geverfd. Je kunt daaraan ook al zien hoever ze is in haar opleiding.

Een geiko, daarentegen, heeft beide lippen gestift, draagt een pruik, haar haartooi en gesp zijn een stuk eenvoudiger en de kimono is ook anders, bescheidener. Het zijn subtiele verschillen, maar als je ze naast elkaar ziet, zou je nu moeten kunnen zeggen wie de maiko is en wie de geiko. Onze maiko houdt van talen en daarom kunnen we in het Engels met haar communiceren. Wat dien je er toch een hoop voor over te hebben, maar eens in de zoveel tijd ben je vrij en kun je er anoniem uitziend normaal over straat.

Aangezien wij, als soort van appetizer, voor ons bezoek aan het restaurant naar een plek zijn gegaan om maiko’s en geiko’s te spotten en te fotograferen (als hoorden ze tot de BIG 5), vragen we hoe ze het vindt om steeds op straat gefotografeerd te worden. Als mensen op gepaste afstand blijven, hen van op de rug fotograferen en als ze dan toch een foto met gezicht willen maken, dit gewoon even netjes vragen, is het geen probleem. Gelukkig hebben we dit goed aangevoeld. Ondertussen volgen de gerechtjes elkaar op, je weet bijna niet te kiezen welk lekker hapje je nu weer eens tussen je stokjes zult klemmen. Het is echt genieten. Er volgt nog een afsluiting met een bekerspel, nee geen balletje balletje, maar het is zeker vermakelijk. Vol nieuwe indrukken nemen we afscheid, zoeken we de schoenen weer op en dromen we even later verder van geisha’s, maiko’s en geiko’s.